همه چیز در مورد تخته سه لایی

تخته لایه

تخته لایه سازه ای است از دستهٔ فرآورده‌های مرکب چوبی (اوراق فشرده چوبی) که از لایه‌های با ضخامت کم و با زاویه ۹۰ درجه نسبت به هم و با استفاده از چسب روی هم چسبانده می‌شوند.

برای تشکیل تخته لایه، تعداد لایه‌ها فرد است که به صورت تناوبی در جهت متقاطع نسبت به جهت الیافشان قرار می‌گیرند که چندین مزیت را به دنبال دارد: کاهش تمایل چوب به از هم باز شدن از لبه هنگام نفوذ پیچ و میخ، کاهش درصد واکشیدگی و همکشیدگی، بهبود ثبات ابعادی، کنترل اعوجاج و همگنی سازه از لحاظ مقاومتی در همه جهات. بعضی تخته لایه‌های با کیفیت تر از پنج لایه با زاویه ۴۵ درجه (۱۸۰، ۱۳۵، ۹۰، ۴۵، ۰) نسبت به هم تشکیل می‌شوند که در چندین محور مقاومتهای مطلوبی دارند.

سابقه تخته لایه

در سال ۱۷۹۷ ساموئل بنتام (Samuel Bentham) اختراعی را به ثبت رساند که شامل چندین ماشین برای ساخت روکش بود. در این اختراع، ایشان همچنین مفهوم اتصال چندین لایه روکش با بکار بردن چسب برای ساخت قطعاتی ضخیم‌تر را توصیف کرده‌است که امروزه ما آن را به عنوان تخته لایه می‌شناسیم. Bentham مهندس کشتی بریتانیایی با اختراعات زیادی در زمینه ساخت کشتی بود. روکش در زمان Bentham با استفاده از اره در جهات شعاعی، مماسی یا در عرض گرده بینه به‌صورت دستی و در زاویه‌های مختلف تولید شد. حدود پنجاه سال بعد امانوئل نوبل پدر آلفرد نوبل متوجه شد که چندین لایه نازک از چوب متصل شده به هم محکمتر از یک لایه چوبی با همان ضخامت است.

اطلاعات کمی از نخستین تولید صنعتی لایه‌های چوبی با فرایند لولهبری برای تولید تخته لایه‌های امروزی وجود دارد. قدیمیترین اطلاعات ثبت شده مربوط به مطالب ذکر شده در فرهنگ لغت فرانسه در سال ۱۸۷۰ می‌باشد. بنابر این می‌شود فرض کرد که در دهه ۱۸۶۰ در فرانسه فرایند لایه‌گیری به شیوه لوله بری توسعه پیدا کرده‌است. البته چند سال بعد از آن نیز تولید تخته لایه در آمریکا توسعه پیدا کرد.

نخستین استفاده از تخته لایه مربوط به استفاده از آن به عنوان بوم نقاشی بوده‌است. تخته‌های آماده بکار برای نقاشیهای رنگ روغن به عنوان نخستین کاربرد تخته لایه در نیویورک در دهه ۱۸۸۰ به فروش می‌رسید.

ویژگیهای تخته لایه

در تخته لایه‌ها از روکش با درجه بالا در لایه‌های سطحی آنها استفاده می‌شود. نقش اساسی لایه مرکزی افزایش فاصله بین لایه‌های سطحی است، جایی که تنشهای خمشی بالایی وجود دارد، از این رو ی مقاومت خمشی تخته‌ها را افزایش می‌دهد. در نتیجه، تخته ضخیمتر می‌تواند بار بیشتری را نسبت به تخته نازکتر تحمل کند. در هنگام خمش، عمدهٔ تنشها بر روی لایه‌های بیرونی اتفاق می‌افتد؛ لایه سطحی تحت کشش و لایه زیری تحت فشار. تنشهای خمشی از مقدار حداکثر در لایه‌های سطحی به حدود صفر در لایه مرکزی می‌رسند. اما تنشهای برشی در لایهی مرکزی بالاتر از لایه‌های سطحی می‌باشد.

گونه چوبی مورد استفاده برای ساخت تخته چند لایه

تخته لایه‌ها با توجه به نوع گونه چوبی مورد استفاده در ساخت آنها در صنایع مختلفی کاربرد دارند مانند؛ کاربرد ساختمانی و صنعتی که در آن از گونه‌های سوزنی برگ مانند سدر، دوگلاس فر، و نراد، نوئل و کاج و غیره استفاده می‌شود.

– امکان تحت بار شدید مانند دیوار و کف‌های ساختمان که تحت بار شدید هستند و در آن از انواع گونه‌های پهن برگ (مانند توس، راش، افرا و غیره) استفاده می‌شود. این تخته لایه‌ها قابلیت حمل بالا، سختی سطح فوق‌العاده بالا و مقاوم در برابر سایش هستند.

– کاربرد سازهای که در آن از گونه‌های مناطق گرمسیری مانند مالزی، تایلند، فیلیپین و … استفاده می‌شود. این تخته لایه‌ها از هر جهت نسبت به تخته لایه‌های سوزنی برگ برتری دارند.

– کاربرد در هواپیماسازی: برای این منظور از چسبهای ویژه مقاوم به رطوبت، گرما و سرما و با استفاده از گونه‌های توس، نوئل و ماهاگونی، تخته لایه‌های ویژه استفاده در بدنه هواپیما تولید می‌شود.[۱]

– دکوراسیون: معمولاً از چوب پهن برگان استفاده می‌شود مانند بلوط، توس، افرا، ماهاگونی، انجیر و غیره.

– تخته‌های انعطافپذیر: برای استفاده در طرحهای منحنی شکل تولید می‌شوند که نخستین کاربرد آن به دهه ۱۸۵۰ بر می‌گردد.

– کاربرد دریایی: تخته لایه‌های دریایی از گونه‌های بسیار با کیفیت استوایی که دوام بالایی در برابر رطوبت و شرایط آبی دارند، استفاده می‌شود. چنین تخته لایه‌هایی باید بتوانند شرایط استانداردهای EN314-P3 و BS 1088 را داشته باشند.

– دیگر انواع تخته لایه‌ها مانند ضد آتش، ضدآب و فشرده سازی شده هم وجود دارد که با توجه به سفارش قابلیت تولید و کاربرد را دارند. هرنوع تیمار براساس نوع تقاضا در صنعت طراحی می‌شود.

فرایند تولید

تولید این محصول نیاز به گرده بینه باکیفیت دارد که هم قطورتر و هم صافتر از گرده بینهای است که برای چوب بری استفاده می‌شود. گرده بینه به‌صورت افقی در دستگاه پیلر قرار گرفته و سپس درحالی‌که حول محور طولی خود در گردش است، تیغه بلندی به موازات محور طولی آن به درون گرده بینه در حرکت است و کار برش را انجام می‌دهد. در قسمت بالای تیغه، ضد تیغه (nosebar) قرار دارد که منجر به حرکت لایه جدا شده از گردهبینه از بالای تیغه می‌شود. ضدتیغه همچنین در کنترل ضخامت لایه و کاهش ارتعاش تیغه عمل می‌کند.

با این روش گردهبینه به صورت صفحات روکش درآمده که سپس به ابعاد مورد نظر برش می‌خورند. لایه‌ها پس از خشک شدن، قطعه بندی و درجه‌بندی شده و در نهایت چسب خورده و در پرس با دمای حداقل ۱۴۰ درجه سانتیگراد و فشار حدود ۲ مگاپاسکال قرار می‌گیرند. در آخر، درجه‌بندی، اندازه بری و کناره بری، سنتبادهزنی و پوشش دهی تخته تولید شده بسته به نیاز مشتری صورت می‌پذیرد.[۱]

در تخته لایه‌ها برای مصارف داخلی معمولاً از چسب اوره فرم الدهید که ارزان است، استفاده می‌کنند که البته مقاومت مطلوبی در آب ندارد. درحالی که در تخته‌های با مصارف خارج ساختمان و دریایی نیاز به دوام بالا در برابر رطوبت است، و از این روی از چسبهای مقاوم مانند فنل فرمالدئید استفاده می‌کنند. البته لازم است ذکر شود که هر دو چسب ذکر شده در بالا به دلیل انتشار فرمالدهید که مادهای سرطانزا شناخته شده‌است بسیار باعث نگرانیهای شدید هستند. در همین ارتباط، بسیاری از کارخانه‌ها امروزه شروع به کاهش انتشار فرم الدهید از چسب خود کرده‌اند تا به درجه انتشار E0 برسند که حداقل انتشار فرم الدئید را دارا می‌باشد.

در کنار توجه به چسب تمرکز بر استفاده از منابع چوبی پایدار نیز به عنوان یکی از مهمترین موارد قابل توجه تولیدکنندگان است. اخیراً در این زمینه گواهیهای مختلفی برای دوستدار محیط زیست بودن تخته‌های تولید شده صادر می‌شود (مانند Endorsement of Forest Certification (PEFC) Forest Stewardship Council (FSC), Leadership in Energy and Environmental Design (LEED), Sustainable Forestry Initiative (SFI), and Greenguard) که تولیدکنندگان در تلاش برای دریافت این گواهی‌ها هستند. بسیاری از این گواهی‌ها معافیتهای مالیاتی را هم برای سازندگان تخته و هم مصرف‌کننده‌های نهایی در پی دارند.[

کاربردهای تخته سه لایه

ویژگی های بی نظیری همچون مقاومت در برابر آب، صدا، فشار و حتی آتش سوزی باعث شده تا این محصول در بسیاری از صنایع کاربرد داشته باشد. برخی از مهم ترین کاربردهای تخته سه لا عبارتند از:

1-صنعت مبلمان

در این صنعت از تخته سه لایه برای ساخت قطعات مختلف مبلمان مانند صندلی، میز، کمد و… استفاده می ‌شود. این محصول به دلیل شباهت بسیار زیاد به چوب و مقومت بیشتر نسبت به آن، به یک جایگزین عالی برای چوب تبدیل شده است. به همین دلیل هم از این متریال در طراحی و دکوراسیون داخلی مدرن به شدت استقبال می شود.

2-صنعت ساختمان سازی

در این صنعت از تخته سه لایه برای ساخت نمای ساختمان،کابینت ‌های آشپزخانه، دیوارپوش، کف‌پوش و یا سقف کاذب، انواع درب ‌ها، پنجره‌ ها و… استفاده می‌ شود.

3-صنعت دکوراسیون داخلی

 در این صنعت از تخته سه لایه برای ساخت دیوارکوب، پوشش دیوار، طراحی دکوراسیون داخلی مانند کمد، کابینت و… استفاده می ‌شود.

4-صنعت بازی‌سازی و سرگرمی

در این صنعت  نیز از تخته سه لا برای ساخت قطعات مختلف بازی‌ های کودکان مانند تخته شطرنج، پازل، خانه‌های باربی و… استفاده می ‌شود.

5-صنعت بسته بندی

جاالب است بدانید از تخته سه لایه برای ساخت جعبه ها و بسته بندی های مختلف برای جا به جایی ماشین آلات کوچک و بزرگ نیز استفاده می شود.

6-صنعت باغبانی

یکی از کاربردهای جالب تخته سه لایه ، استفاده از آن برای ساخت قطعات مختلفی مانند گلدان‌ ها، جعبه‌ های تراریوم و… است.

در کل، تخته سه لایه به دلیل خواص ویژه‌ای که دارد، در صنایع مختلف به کار می ‌رود و از آنجایی که قابلیت خم شدن و تغییر شکل دارد، این تخته به عنوان یک جایگزین مناسب برای چوب در بسیاری از صنایع شناخته شده است.

صنایع چوبی ابراهیمی تابحال توانسته با تولیدات گسترده خود نیاز تمامی مشتریان خود را براورده کند.

این کارخانه با تولید محصولاتی از قبیل:تخته های سه لایی و چند لایی–سه لایی منعطف-لایه و رویه–تنه درخت–سرتوپی یا همان مغز چوب–الوار چوب–نئوپان های روکش دار–تخته های زیر پایی–ام دی اف های روکش دار و چوب های روسی و بادوری تحولی عظیم در صنعت چوب سازی ایجاد کند.